EMİN ERKAN ÖĞRETMENLE SOSYAL BİLGİLER YAZILISINA HAZIRLIK 1.VE 2. ÜNİTE

 

SORU 1: Her insan biriciktir ve kendine özgü olan başka birinde olmayan eşsiz özellikleri vardır.Acaba bunlar nelerdir?

Her insanın parmak izi ve gözündeki iris tabakası sadece o kişiye ait özelliğidir.

Soru 2: Her insana doğduğu andan itibaren geçerli olmak üzere vatandaşı olduğu devlet tarafından verilen belgenin adı nedir?

Kimlik Belgesidir. Kimlik belgei bizim kim olduğumuzu gösterir.

Soru 3:Kimlik belgesini nerelerde kullanırız?

Okula kayıt olurken,hastaneye giderken,devlet dairelerine giderken yani kısaca tüm resmi işlemlerimizde kimlik belgemizi kullanırız.

Soru 4: Kimlik belgesi ne işe yarar?

Her insanın kimlik belgesi kendisine aittir.Kimlik belgesindeki bilgiler onu diğer inanlardan ayırır ve karışıklığı önler.

Soru 5: Yeni doğan bir bebeğin kimlik belgesi hangi kurumdan çıkarılır.

Nüfus ve Vatandaşlık işleri Müdürlüğünden çıkarılır.

Soru 6: Ülkemizde ilk kimlik belgesi ne zaman çıkarıldı?

1882 yılında Osmanlı Devleti tarafından çıkarıldı.

Soru 7: Halk arasında kimlik belgesinin diğer adları nelerdir?

Kafa kağıdı,kafa koçanı,nüfus kağıdı adı ile bilinir.

Soru 8: Eski kimlik belgelerinden yeni kimlik belgelerine geçilmesinin sebebi nedir?

Gelişen teknoloji ile birlikte daha güvenilir,taklit edilemeyen ve akıllı kart özelliği olan çipli kimlik kartları ihtiyacı olduğu için yeni kimlik kartlarına geçilmiştir.

Soru 9: Yalnızca  bana ait olan her Türk vatandaşının SAHİP OLDUĞU T.C. kimlik numarası kaç rakamdan oluşur.

11 rakamdan oluşur ve herkesin numarası birbirinden farklıdır.

Soru 10: Adım ,soyadım  ve doğum tarihim kimlikbelgesinin hangi yüzünde olur?

Bu bigiler ön yüzde bulunur.

Soru 11: Kaç yaşından küçük çocukların kimliklerinde fotoğraf yoktur.

15 yaşından küçük çocukların kimlik belgelerinde fotoğraf olmaz fakat ailesi isterse koyulabilir.

 

Soru 12: Esiden kadınara pembe ,erkeklere mavi kimlik kartı verilirdi Yeni kimlik kartlarında renk ayrımı yapılmadan herkese verilen kimlik kartlarının rengi nedir?

Turkuaz kimlik kartı verilir.

Soru 13: Yeni kimlik kartları kaç yıl geçerli olacaktır.

10 yıl geçerliği olacaktır.

Soru 14: Yeni kimlik kartlarında annemizin ve babamızın adı hangi yüzde yazar?

Kimlik kartının arka yüzünde yazar.

Soru 15: Yeni kimlik kartlarına akıllı kart özelliği kazandıran ve içerisinde parmak izi,nüfüs bilgieri gibi bilgileri barındıran kısmın adı nedir.

Çip(yonga) yeni kimlik kartlarına akıllı kart özelliği kazandırır.

Soru 16: Doğduğumuz  günden yetişkin olduğumuz zamana kadar geçen olayların oluş tarihlerine göre sıraya konulmasına ne denir?

Kronolojik sıralama denir.

Soru 17: Sizce her çocuğun ilgi alanları birbirinin aynısı mıdır? Herkes aynı şeyi yapmaktan hoşlanır mı?

Hayır, her çocuğun igi alanları birbirinden farklı olup herkesin ayrı bir zevki ve hobisi vardır.

Soru 18: Her öğrencinin içinde yatan bir yeteneği vardır .Bu yenekleri ortaya çıkarmak kimlerin görevidir?

Çocukların içinde yatan gizil kalmış yeteneklerini anne ,baba ve öğretmenleri keşftmeli ve ortaya çıkarmalıdır.

Soru 19: Cemre resim konusunda yetenekli bir öğrenci değildir. Fakat kendisini resim alanında geliştirmek istiyor .Cemre’ye öneriniz ne olurdu.

Cemre’nin bir resim kursuna yazılmasını isterdim.

Soru 20: Etrafımızda yardıma muhtaç insanlar veya fiziksel engeli olan insanlar gördüğümde kendimi onların yerine koyup düşünürüm. Bu şekilde onları daha iyi anlar ve yardım ederim. Bu sözü söyleyen Ercan hangi düşünme yöntemini kullanmıştır.

Ercan EMPATİ yaparak kendisini bu insanların yerine koymuştur.

Soru 21: Renkler gibi insanlarda özellikleri ile birbirinden farkıdır.Bu farklılıklar yaşamımıza zenginlik katar. Dili,dini,ırkı ne olursa osun her insan özel ve biriciktir.Bu sözü söyleyen Kemal hangi konuya dikkat çekmek istemiştir?

Kemal bu sözü ile her insanın birbirinden ayrı özellikleri olduğunu bu ayrı özelliklere saygı duyulması gerektiğini ve farklılıklara saygı duymanın çok önemli olduğundan bahsetmiştir.

 

Soru 22:Engelli olmak başarılı olmaya engel midir?

Hayır, bunun en güzel örneği Ampute Milli Takımımızın kazandığı başarıları gösterebiliriz.

Soru 23: İlgi ve yetenek aynı şey midir?

Hayır, yetenek doğuştan gelen bir özelliktir. Örneğin bir kez dinledğim bir şarkıyı piyanoda çalabilirim. İlgi ise kişinin yapmaktan hoşlandığı aktiviteleri gösterir.Örneğin çiçek yetiştirmek bir ilgi alanıdır.

Soru 24: Pek çok insan aile tarihini merak eder. Acaba dedem ve ninem eskiden nerde oturuyorlardı,ben küçükken neler yapardım vb.sorular kafasına takılır.Bu soruların cevabını kitaplardan veya internetten bulabilir miyiz?

Hayır , bu soruların cevabını ne kitaplardan ne de internetten bulamayız.

Soru 25: Peki aile tarihini araştırmak isteyen biri hangi yönteme başvurmalıdır?

Aile tarihini araştırmak isteyen biri sözlü tarih yöntemini kullanmalıdır. Yani kendimiz röportaj yaparak, araştırma yaparak aile tarihimizi öğrenebiiriz?

Soru 26: Sözlü tarih çalışması yaparken ailede kime başvurmalıyız.

Sözlü tarih çalışması yaparken ailenin en büyüğü olan kişilere başvurarak söyleşi yapmalıyız.

Soru 27: Sözlü tarih çalışması yaparken söyleşiler dışında başvuracağımız diğer kaynaklar nelerdir?

Fotoğraflara,mektuplara,diplomalara,kıyafetlere,eski eşyalara bakabiliriz.

Soru 28 : Sözlü tarih çalışmasının basamakları sırası ile nedir?

1-Ailenin en büyük kişisi seçilir 2-Görüşme yeri ve zamanı belirlenir 3-soracağımız sorular belirlenir 4-görüşme esnasında not almak veya ses kaydı almak için araç gereçler belirlenir 5-Görüşme yapılır 6-Görüşme kayıtları düzenlenerek rapor haline getirilir ,rapor yazılırken önemli olaylar kronolojik sıraya konulur.

Soru 29: Dil,tarih ve kültür birliği olan insan topluluklarına ne denir?

Millet denir.

Soru 30 : Bizler için çok önemli olan Milli Kültür ne demektir?

Milletlerin kendine özgü maddi ve manevi değerleri olan ,içerisinde gelenek ve göreneklerini barındıran ,kendine özgü kıyafetleri,dinleri,dilleri,yaşayış şekilleri olan kültüre milli kültür denir.

Soru 31: Türklerin Milli Kültürü zengin midir?

Evet, Türk milletinin milli kültürü çok zengindir.Türk kahvesi,bayramlarımız, çeyiz sandıklarımız, yöresel kıyafetlerimiz ,el dokuması halılarımız milli kültürümüzün önemli parçalarındandır.

 

Soru 32: Peki her milletin kültürü birbirinin aynısı mıdır?

Hayır her milletin mili kültürü birbirinden ayrıdır.Bazen benze özellikler olsa bile milletler kültürleri ile birbirlerinden ayrılırlar.

Soru 33:Bazı şehirlerde milli kültür ögelerimizi görebieceğimiz müzeler vardır .Bu müzelere ne denir ve bir örnek verebilir misin?

Milli kültür ögelerinin sergilendiği müzelere etnografya müzesi denir. Örnegin ıspartada çok güzel halıların sergiendiği bir etnografya müzesi vardır.Ayrica Ispartanın gülleri,gül yağı gül kolanyası çok meşhurdur.

Soru 34: Çevremizde milli kültür ögelerimizi yansıtan mimari yapılar vardır.Örneğin cami,köprü,çeşme,medrese,kervansaray vb.. Bunların içinde önemli bir yere sahip olan Kasımiye Medresesi hangi ilimizde bulunur?

Kasımiye medresesi Mardin şehrimizde bulunur.

Soru 35: Milli kültür ögelerimizden en önemli olan unsurlardan biride çocuk oyunlarıdır.S izce geçmişten günümüze çocuk oyunları değişmişmidir?

Evet ,teknolojinin gelişmesi ile çoğu çocuk oyunu değişmiş ve yerini farklı teknolojik oyunlar almıştır.Bazı oyunlar ise eskisi gibi kalmıştır. Örnegin saklambaç ,körebe,yakan top ,istop  vb oyunlar halen oynanmaktadır.

Soru 36: Dalye (Tombik,dokuz taş )oyunu nedir?

Tombik oyunu beden ve spor aktivitelerinde oynanan anonim çocuk oyunudur. Yöreye göre dokuz veya yedi kiremit, dalye, dombili, mamuç şeklinde de bilinmektedir. Ortak nokta tüm oyunlarda taşların üst üste dizilmesidir.

Oyunda iki takım vardır; ebe olan ve atıcı takım. Amaç belirlenmiş olan mesafede bir daire merkezinde dizilen taşları devirmektir. Atıcı takım kuleyi topla vurarak dağıttığında top ebe takıma geçer ve atıcı takım kuleyi tekrar oluşturmaya çalışırken ebe takım karşı takım oyuncularını vurmaya çalışır.

Kurallar yöre ve teamüllere göre değişmekle birlikte geleneksel oyunda ebe olmayan takım taşların tamamını vurulmadan dizebilirse “dalya” yapmış olur. Vurulurlarsa takımlar yer değiştirir. Oyun belirlenen dalya sayısına dek devam eder.

Soru 37: Geçmişten günümüze farklılaşarak gelmiş oyunlardan en güzeli aşık oyunudur.Peki Aşık oyunu nasıl bir oyundur?

Aşık oyunu, koyunların ve keçilerin arka bacaklarında bulunan dört yüzlü kemikle oynanan bir oyun. Kadim çağlardan günümüze gelene kadar Türkistan ve Türkiye başta olmak üzere Türklerin yayıldığı tüm coğrafi bölgelerde bu oyuna rastlamak mümkündür.Günümüzde çocuklar bunu biye veya misket adı ile oynarlar.

Soru 38: Teknolojinin gelişmesi ile birlikte çocuk oyunlarında ve çocuklarda nasıl bir değişim olmuştur?

Bu soruyu evde düşün ailenle birlikte konuş Yaılı sınavda bu şekilde bir yorum sorusu olabilir.

 

Soru 39: Mustafa Kemal ATATÜRK kaç yılında nerede doğdu?

1881 yılında Selanik’de doğdu.

Soru 40: Selanik şehir şu anda hangi ülkeni sınırları içerisinde yer almaktadır?

Selanik Yunanistanülkesinde yer almaktadır. Osmanı zamanında Selanik türk yurdu idi.

Soru 41: Mustafa Kemal ATATÜRK tarih sahnesine hangi savaş ile çıkmıştır?

Mustafa Kemal ATATÜRK İtalya ile yapılan Trablusgarp savaşı ile tarih sahnesine çıkar ve daha sonra 1914-1918 yılları arasında süren 1.dünya savaşında çeşitli cephelerde savaşır.

Soru 42: Mustafa Kemal ATATÜRK Çanakkale Cephesinde kazandığı başarıdan dolayı hangi ünvanı almıştır?

Mustafa Kemal ATATÜRK ‘Anafartalar Kahramanı’ ünvanını almıştır.

Soru 43: Mustafa Kemal ATATÜRK ordudaki görevine kaç yılında başlamıştır?

1905 yılında başlamıştır.

Soru 44: Osmanlı devleti hangi antlaşma ile bağımsızlığını ve kendini savunma hakkını kaybetmiştir?

30 Ekim 1918 yılında imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile bağımsızlığını ve kendini savunma hakkını kaybetti. İtalya,Fransa ve İngiltere tarafından Ordumuz terhis edildi,silahlarımıza el konuldu,demir yollarımıza el  koydular ve topraklarımızı işgal ettiler.

Soru 45: Mustafa Kemal ATATÜRK Milli mücadeleyi başlatmak için kaç yılında nereye çıktı?

Mustafa Kemal ATATÜRK 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastı.

Soru 46: Mustafa Kemal ATATÜRK Samsun’a hangi vapur ile gitti?

Bamdırma  Vapuru ile Samsun’a ayak bastı.

Soru 47: Anadoluya geçen Mustafa Kemal ATATÜRK milli bilinci uyandırmak için hangi genelgeleri yayımladı ve halktan işgallere karşı protesto mitingleri düzenlemesini istedi?

Havza ve Amasya genelgeleri ile ülkenin içinde bulunduğu durumu anlattı, mitingler yapmasını istedi.

Soru 48: Mustafa Kemal ATATÜRK Erzurum Kongresinde başkan seçilerek neyi amaçladı?

Vatanın bölünmez bir bütün olduğunu vurguladı.

Soru 49: Mustafa Kemal ATATÜRK Sivas kongresini toplayarak neyi amaçladı?

Mustafa Kemal ATATÜRK Milli cemiyetleri tek çatı altında toplayarak birlik ve beraberlik sağladı.

 

 

Soru 50: TBMM kaç yılında açılmıştır.

Mustafa Kemal ATATÜRK Ankara’ya gelerek farklı illerden gelen vekillerle birlikte  23 Nisan 1920’de TBMM açtı ve meclisin başkanı olarak milli mücadelenin lideri konumuna geldi.

Soru 51: Meclisin açıldığı gün hangi bayram olarak kutlanmaktadır?

23 Nisan 1920’de meclisin açılması ile 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ilan edildi.

Soru 52: Milli Mücadelenin merkezi hangi şehir olmuştur?

Milli Mücadelenin merkezi ANKARA olmuştur.

Soru 53: 1.Dünya Savaşı zamanında düşman devletler yani İtilaf devletleri hangi ülkelerdi?

İngiltere, Rusya ve Fransa'dan oluşmaktadır. Savaş başladıktan sonra İtalya da bu cepheye katılmıştır.

Soru 54: 1.Dünya Savaşında ittifak devletleri hangi devletlerdi? (yani bizim ile birlikte olan devletler.)

İttifak Devletleri ise; Almanya, Avusturya - Macaristan İmparatorluğu ve Osmanlı Devletinden oluşmaktaydı.

Soru 55: 1.Dünya Savaşında Doğu  Anadolu Cephesinin kahramanı olan ve Ermenileri doğu sınırımızın ötesine atan milli mücadele kahramanı kimdir?

Kazım KARABEKİR Komutandır.

Soru 56: TBMM’nin uluslararası alanda kazandığı ilk siyasi başarı olan ve doğu cephesindeki savaşı bitiren antlaşma hangi antlaşmadır?

3 Aralık 1920’de imzalanan Gümrü Antlaşması ile doğu cephesindeki savaş bitmiştir.

Soru 57: Mondros Antlaşmasına güvenerek Güney illerimizi işgal eden devletler hangileridir?

Önce İngiltere sonra Fransa tarafından Adana,Maraş,Antep ve Urfa işgal edilmiştir.Fakat Kuva-yı                milliye birlikleri tarafından işgalciler topraklardan atılmıştır.

Soru 58: Kuva-yı Miiliye Nedir?

Anadolu'daki işgallere karşı gerçekleştirilmiş olan ilk silahlı direniştir. İşgallere karşı halkın örgütlenmesi sonucu oluşturulmuştur. Düzenli bir ordu değildir. Bölgesel ve yerel oldukları için bir merkeze bağlı değildirler.

Soru 59: Güney cephesi kahramanları kimlerdir?

Osmaniyeli Tayyar Rahmiye Hanım, Sütçü imam(Maraş’ta düşmana ilk kurşunu atan kişidir) ve Ali Saip URSAVAŞ Bey Urfa’da savaşmıştır.

Soru 60: Güney Cephesinde en şiddetli çatışmalar hangi ilde yaşanmıştır. O ilin kahramanı kimdir?

Antep’te yaşanmıştır. Kahramanı Şahin Bey’dir.

Soru 61: Hangi antlaşma ile Güney Cephesindeki savaş bitmiştir.

20 Ekim 1921 ‘de              TBMM ile Fransa arasında  imzalanan Ankara Antlaşması ile sona ermiştir.

Soru 61: TBMM milli mücadele döneminde göstermiş oldukları için Urfa, Antep ve Maraş’a hangi ünvanı vermiştir?

Urfaya şanlı, Antep’e Gazi , Maraş’a Kahraman ünvanı verilmiştir.

Soru 62: Milli Mücadele döneminin en önemli cephesi olan ve savaşların yapıldığı cephe hangi cephedir?

Batı Cephesidir.

Soru 63: Batı cephesinde kimlere karşı savaşılmıştır?

Yunanlılar ile savaşılmıştır.

Soru 64: Batı cephesinin kahramanları kimlerdir?

Hasan Tahsin( Yunan askerine ilk kurşunu atmıştır), Yörük Ali Efe(düzenli ordu kurulana kadar kuvayı milliye ile düşmana karşı savaştı sonra düzenli orduya katıldı), İsmet İNÖNÜ(batı cephesinin komutanı), Şerife Bacı(İstiklal yolu kahramanı) ,Fevzi Paşa (mareşal ünvanı almıştır)

Soru 65: Batı cephesinde çok şiddetli çatışmalar olduğu için Kuvayı milliye birlikleri yetersiz kaldı .Peki bunun önlemi nasıl alındı?

Kuvayı milliye yerine düzenli ordu kuruldu.Önce komutanlığına ALİFUAT PAŞA SONRA İSMET İNÖNÜ atandı.

Soru 66: Türkiye Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı kimdir?

Mustafa Kemal ATATÜRK’dür

Soru 67: Türkiye Cumhuriyetinin ilk Başbakanı kimdir?

İsmet İnönü’dür.

Soru 68:Düzenli ordu İsmet İnönü önderliğinde hangi savaşları kazandı?

1.ve 2. İnönü savaşları kazanıldı.

Soru 69: İnönü savaşlarından sonra ATATÜRK hamgi mesajı söyledi?

‘Siz orada yalnız düşmanı değil milletin ters giden talihini de yendiniz’ mesajını göndermiştir.

Soru 70: Milli Mücadele zamanında tek kaybedilen savaş hangisidir?

Kütahya ve eskişehir savaşlarıdır.

 

 

Soru 71: Mustafa Kemal Atatürk ordunun ihtiyacını karşılamak için milletinden yiyecek ,giyecek yardımı almak için meclisten bir kanun çıkarmıştır. Bu kanunun adı nedir?

Tekalif i milliye emirleri. Tekâlif-i Milliye (Millî Yükümlülükler ya da Ulusal Vergiler), Türk Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından olan Sakarya Meydan Muharebesi öncesi ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı'na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı "Ulusal Yükümlülük" emirleridir.

Soru 72: Sakarya savaşı Zaferinden sonra Atatürk’e hangi ünvan ve rütbe verilmiştir.

Mareşal rütbesi ve Gazi Ünvanı verilmiştir.

Soru 73: İstiklal Yolu nedir?

Sakarya Zaferinin kazanılmasında cephe gerisinde canı gönül ile çalışan kadınların payı çok büyüktür. O zamanlar istanbul’dan gizlice ele geçirilen silahlar Kastamonu’nun İnebolu ilçesinden Ankara’ya getiriliyordu.İşte bu yola İstiklal yolu denir.

Soru 74: Başkomutanlık Meydan Muhaberesi savaşı sonuçları nedir?

Sakarya Zaferinden sonra 30 AĞUSTOS TARİHİNDE            Yunanlılar Dumlupınar’da kuşatıldı .Atatürk Ordular! ilk hedefiniz Adenizdir ileri! sözü ile 9 Eylül’de İzmire girildi ve yunanlılar denize döküldü.

Soru 75: Başkomutanlık zaferinden sonra itilaf devletleri ile hangi antlaşma imzalanmıştır.

Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalamıştır. Böyşece Doğu Trakya,İstanbul ve Boğazlar savaşılmadan alınmıştır.

 

Güney cephesi fransız ve italyanlar,doğu cephesi ermeniler,Batı cephesi yunanlılar tarafından işgal edilmiştir.

                                                                                                       Hazırlayan: Emin Erkan UYGUTALP